Climate change is one of the biggest challenges we face today. It is no longer something we can worry about in the distant future—it's happening right now. There is extreme weather, rising sea levels, heatwaves, floods, and wildfires occurring all around the world. People are migrating from their homes, seeking refuge in other countries in search of better living conditions. For example, in the Pacific islands, rising sea levels are slowly flooding entire communities, leaving people with no choice but to leave their homes and seek refuge in New Zealand and Australia. Similarly in Bangladesh, frequent floods and cyclones are forcing people to migrate from rural areas to cities or even other countries such as India.
This urgent crisis demands immediate action. While efforts to reduce greenhouse gas emissions are crucial, one technology that is gaining attention is carbon Capture and Storage.
So, what do we mean by Carbon Capture and Storage?
CCS is a form of carbon sequestration which prevents carbon dioxide (CO₂) from entering the atmosphere. It captures emissions from industrial sources, transports them to a secure location, and stores them underground in natural rock formations. These formations can hold the CO₂ safely for thousands of years.
The process occurs in three main stages: capture, transport, and storage.
Capture: First, CO2 is captured directly from industrial sources, such as power plants, cement factories, or steel plants. Different methods are used for this, including post-combustion capture, where CO₂ is removed after fuel is burned, and pre-combustion capture, where CO₂ is separated before burning the fuel.
Transport: Once captured, the CO₂ is compressed and sent through pipelines to storage sites, which are usually located far away from the source of emissions.
Storage: Finally, the CO₂ is stored deep into underground rock formations, such as depleted oil or gas reservoirs, or saline aquifers, where it’s safely trapped to prevent it from escaping into the atmosphere.
Advantages of CCS
CCS could play a key role in combating climate change. Global warming targets, such as limiting temperature rise to 1.5°C or 2°C, as outlined in the Paris Agreement, may not be achievable without significant carbon removal efforts.
Some industries, like steel and cement, are tough to decarbonize because they rely heavily on fossil fuels. Unlike the energy sector, which can switch to renewables like wind or solar, these industries don’t have easy alternatives. CCS helps by capturing emissions that are hard to avoid.
CCS is predominantly used in reducing emissions from industries like cement and steel, where cutting down on fossil fuel use is very challenging. Unlike the energy sector which is moving towards renewable sources like wind and solar energies, these industries find it impractical to switch to electric-powered alternatives. And that’s where capturing and storing CO2 becomes so important—it helps tackle emissions that would otherwise be difficult to manage.
Moreover, CCS could play a huge role in making power generation cleaner, especially in regions where electricity is still largely produced from fossil fuels like coal and natural gas.
Since completely switching to renewable energy sources (like solar, wind, or hydro) takes time and resources, CCS can act as a bridge for countries not yet ready to make the full shift. It captures and stores the carbon dioxide from fossil fuel power plants, so countries can keep producing electricity while minimizing their greenhouse gas emissions.
Negative Emissions
One of the most interesting aspects of CCS is its role in achieving negative emissions. But before we figure out how it helps with negative emissions, let's first understand what negative emissions really mean.
So, negative emissions refer to the process of removing more carbon dioxide from the atmosphere than what we are releasing. This could help reduce the overall levels of greenhouse gases in the air, which is essential for combating global warming.
Now, CCS is one way to achieve it in combination with bioenergy and this process is called BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage). Here’s how it works: plants, like trees and crops, absorb CO2 as they grow. When this plant material, called biomass, is burned to produce energy, the CO2 released can be captured and stored deep underground instead of being allowed back into the atmosphere. This means we could potentially “undo” some of the damage caused by past emissions, helping to lower the concentration of CO2 in the air.
Challenges
Cost
Despite the several advantages of CCS, it has its fair share of challenges. One of the major issues is cost. CCS is still a relatively new technology, and because it’s expensive, it’s facing some tough commercial hurdles. The cost of capturing and storing CO2 is high, which makes it difficult for smaller industrial facilities or power plants to afford it. And while there have been a few commercial ventures, the full-fledged use of CCS has been slower as most private companies are hesitant to invest due to the uncertainty of profitable returns.
Storage Concerns and Safety
Safety is another major challenge. While most natural formations are considered safe, there are concerns about potential leaks, which could cause huge environmental damage and loss of human lives. Also, finding the right places to store CO2 safely is a challenge in itself. Not every country or region has the right geological conditions, and suitable storage sites are limited.
Slow Deployment
Even though CCS has been tested in small-scale projects, scaling it up globally is happening much slower than expected. The technology is still in its early stages, and it will take a lot more research, development, and investment to make it commercially viable and widely used.
Environmental Limits:
While CCS does help in cutting carbon emissions, it doesn’t solve all of the world’s environmental problems. Issues like air pollution, loss of biodiversity, and resource depletion still need to be addressed. So, while CCS is important, it can’t be the only solution; it has to work alongside other efforts to build a more sustainable future.
Energy efficiency
Capturing and storing carbon requires a significant amount of energy, which may reduce overall advantages. Also, studies haven’t been able to find out as to how much CO2 can be stored in underground reservoirs, and some experts worry that scaling up CCS could lead to harmful environmental consequences as well.
The Future of CCS: Is It Worth the Investment?
The future of CCS is still uncertain. It holds immense potential, but it’s still in the early stages. For it to have a real impact, the technology needs to move beyond experimentation. This means scaling it up, reducing costs, and ensuring it can be deployed safely and effectively on a global scale. And as we try moving toward net-zero emissions, CCS could play a key role in helping sectors like heavy industries, which are hard to decarbonise, to meet one of the biggest challenges humanity has ever faced.
जलवायु परिवर्तन आज हमारी सबसे बड़ी चुनौतियों में से एक है। यह अब भविष्य की चिंता नहीं है—यह अभी हो रहा है। दुनिया भर में चरम मौसम, समुद्र के बढ़ते स्तर, हीटवेव, बाढ़ और जंगल की आग जैसी घटनाएं लगातार हो रही हैं। लोग अपने घरों को छोड़कर बेहतर जीवन स्थितियों की तलाश में दूसरे देशों में शरण लेने को मजबूर हो रहे हैं। उदाहरण के लिए, प्रशांत द्वीपों में समुद्र का बढ़ता स्तर पूरे समुदायों को धीरे-धीरे डुबा रहा है, जिससे लोगों को अपने घर छोड़कर न्यूजीलैंड और ऑस्ट्रेलिया जैसे देशों में जाने के लिए मजबूर होना पड़ रहा है। इसी तरह, बांग्लादेश में बार-बार आने वाली बाढ़ और चक्रवात ग्रामीण क्षेत्रों के लोगों को शहरों या अन्य देशों, जैसे कि भारत, में प्रवास करने के लिए मजबूर कर रहे हैं।
यह संकट तात्कालिक कार्रवाई की मांग करता है। ग्रीनहाउस गैस उत्सर्जन को कम करने के प्रयास महत्वपूर्ण हैं, लेकिन एक तकनीक जो इस दिशा में ध्यान आकर्षित कर रही है वह है कार्बन कैप्चर और स्टोरेज (CCS)।
CCS एक प्रकार का कार्बन पृथक्करण (Sequestration) है जो कार्बन डाइऑक्साइड (CO₂) को वातावरण में प्रवेश करने से रोकता है। यह औद्योगिक स्रोतों से उत्सर्जन को पकड़ता है, उन्हें एक सुरक्षित स्थान तक पहुंचाता है और उन्हें प्राकृतिक चट्टानों में भूमिगत संग्रहीत करता है। ये संरचनाएं CO₂ को हजारों वर्षों तक सुरक्षित रूप से संग्रहीत कर सकती हैं।
इस प्रक्रिया के तीन मुख्य चरण होते हैं:
कैप्चर (पकड़ना): सबसे पहले, CO₂ को बिजली संयंत्रों, सीमेंट फैक्ट्रियों, या इस्पात संयंत्रों जैसे औद्योगिक स्रोतों से सीधे पकड़ा जाता है। इसके लिए विभिन्न विधियों का उपयोग किया जाता है, जैसे कि पोस्ट-कम्बशन कैप्चर, जहां ईंधन जलने के बाद CO₂ को हटा दिया जाता है, और प्री-कम्बशन कैप्चर, जहां ईंधन जलने से पहले CO₂ को अलग किया जाता है।
परिवहन: एक बार पकड़ने के बाद, CO₂ को संपीड़ित करके पाइपलाइनों के माध्यम से भंडारण स्थलों तक भेजा जाता है, जो आमतौर पर उत्सर्जन स्रोत से बहुत दूर स्थित होते हैं।
भंडारण: अंत में, CO₂ को भूमिगत चट्टानों, जैसे कि समाप्त तेल या गैस जलाशयों, या लवणीय जलभृतों (saline aquifers) में गहराई से संग्रहीत किया जाता है, जहां इसे वातावरण में वापस जाने से रोका जाता है।
CCS जलवायु परिवर्तन से निपटने में महत्वपूर्ण भूमिका निभा सकता है। पेरिस समझौते के तहत 1.5°C या 2°C तापमान वृद्धि को सीमित करने जैसे वैश्विक लक्ष्य, महत्वपूर्ण कार्बन हटाने के बिना हासिल करना मुश्किल हो सकता है।
कुछ उद्योग, जैसे इस्पात और सीमेंट, जीवाश्म ईंधन पर अत्यधिक निर्भर होने के कारण इन्हें डीकार्बोनाइज़ करना कठिन होता है। ऊर्जा क्षेत्र के विपरीत, जो पवन या सौर ऊर्जा जैसे नवीकरणीय स्रोतों में स्थानांतरित हो सकता है, इन उद्योगों के पास आसान विकल्प नहीं हैं। CCS उन उत्सर्जनों को पकड़ने में मदद करता है जिनसे बचना मुश्किल है।
इसके अलावा, CCS बिजली उत्पादन को साफ-सुथरा बनाने में भी मदद कर सकता है, विशेष रूप से उन क्षेत्रों में जहां बिजली अभी भी कोयला और प्राकृतिक गैस जैसे जीवाश्म ईंधन से उत्पन्न होती है। पूरी तरह से नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतों (जैसे सौर, पवन या जलविद्युत) में परिवर्तन समय और संसाधन मांगता है, इसलिए CCS उन देशों के लिए एक पुल का कार्य कर सकता है जो अभी तक पूरी तरह से संक्रमण के लिए तैयार नहीं हैं।
CCS की सबसे दिलचस्प विशेषताओं में से एक नकारात्मक उत्सर्जन प्राप्त करने में इसकी भूमिका है।
नकारात्मक उत्सर्जन का अर्थ है वातावरण से अधिक CO₂ को हटाना जितना हम उत्सर्जित कर रहे हैं।
CCS, बायोएनर्जी के साथ मिलकर, नकारात्मक उत्सर्जन प्राप्त करने में मदद कर सकता है, जिसे BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage) कहा जाता है। इस प्रक्रिया में, पौधे CO₂ अवशोषित करते हैं, और जब इस जैविक सामग्री (Biomass) को जलाकर ऊर्जा उत्पन्न की जाती है, तो उत्सर्जित CO₂ को कैप्चर करके भूमिगत संग्रहीत किया जाता है। यह हमें पिछले उत्सर्जनों के कुछ प्रभावों को उलटने में मदद कर सकता है।
हालांकि CCS के कई लाभ हैं, यह चुनौतियों से मुक्त नहीं है। इसकी सबसे बड़ी समस्या लागत है। यह तकनीक अभी भी नई है और महंगी होने के कारण इसे व्यावसायिक रूप से अपनाना कठिन हो रहा है।
सुरक्षा एक और प्रमुख चुनौती है। प्राकृतिक संरचनाओं को आमतौर पर सुरक्षित माना जाता है, लेकिन CO₂ के संभावित रिसाव की चिंता बनी रहती है, जिससे गंभीर पर्यावरणीय नुकसान और जीवन की हानि हो सकती है। इसके अलावा, CO₂ को सुरक्षित रूप से संग्रहीत करने के लिए सही स्थान ढूंढना भी एक कठिन कार्य है।
CCS तकनीक को बड़े पैमाने पर लागू करना अपेक्षा से बहुत धीमा हो रहा है। यह अभी भी शुरुआती चरण में है और इसे व्यावसायिक रूप से व्यवहार्य बनाने के लिए अधिक अनुसंधान, विकास और निवेश की आवश्यकता है।
हालांकि CCS कार्बन उत्सर्जन में कटौती करने में मदद करता है, यह सभी पर्यावरणीय समस्याओं का समाधान नहीं है। वायु प्रदूषण, जैव विविधता की हानि और संसाधनों की कमी जैसी समस्याओं का समाधान करने के लिए अन्य प्रयासों की भी आवश्यकता है।
कार्बन को पकड़ने और संग्रहीत करने के लिए काफी मात्रा में ऊर्जा की आवश्यकता होती है, जिससे इसकी समग्र दक्षता पर प्रभाव पड़ सकता है। इसके अलावा, वैज्ञानिक अभी तक यह स्पष्ट नहीं कर पाए हैं कि भूमिगत जलाशयों में कितनी मात्रा में CO₂ संग्रहीत किया जा सकता है।
CCS का भविष्य अभी भी अनिश्चित है। इसमें विशाल संभावनाएँ हैं, लेकिन इसे केवल प्रयोग तक सीमित नहीं रखा जा सकता। इसे बड़े पैमाने पर लागू करना, लागत को कम करना और इसे सुरक्षित और प्रभावी रूप से वैश्विक स्तर पर लागू करना आवश्यक है।
नेट-जीरो उत्सर्जन की दिशा में बढ़ते हुए, CCS उन उद्योगों के लिए एक महत्वपूर्ण भूमिका निभा सकता है जिन्हें डीकार्बोनाइज़ करना कठिन है। यह मानवता द्वारा सामना की गई सबसे बड़ी चुनौतियों में से एक का समाधान प्रदान करने में मदद कर सकता है।
आज आपण हवामान बदलासारख्या मोठ्या समस्येला सामोरे जात आहोत. ही गोष्ट आता भविष्याच्या काळात चिंता करण्यासारखी राहिली नाही—ती आत्ताच घडत आहे. जगभरात तीव्र हवामान, समुद्राची वाढती पातळी, उष्णतेच्या लाटांचा प्रकोप, पुर आणि वणवे दिसून येत आहेत. अनेक लोक आपली घरे सोडून चांगल्या जीवनमानाच्या शोधात दुसऱ्या देशात स्थलांतर करत आहेत. उदाहरणार्थ, पॅसिफिक बेटांमध्ये, समुद्राच्या वाढत्या पातळीमुळे संपूर्ण समुदाय पाण्याखाली जात आहेत, त्यामुळे लोकांना न्यूझीलंड आणि ऑस्ट्रेलियासारख्या ठिकाणी स्थलांतर करावे लागत आहे. तसेच बांगलादेशमध्ये वारंवार पुर आणि चक्रीवादळांमुळे ग्रामीण भागातील लोकांना शहरांत किंवा भारतासारख्या अन्य देशांत जावे लागत आहे.
ही तातडीची परिस्थिती त्वरित उपाययोजना करण्याची मागणी करते. जरी ग्रीनहाऊस वायू उत्सर्जन कमी करण्याच्या प्रयत्नांना महत्त्व आहे, तरी कार्बन कॅप्चर आणि स्टोरेज (CCS) ही एक तंत्रज्ञानात्मक संकल्पना आहे जी सध्या भरपूर लक्ष वेधून घेत आहे.
तर, कार्बन कॅप्चर आणि स्टोरेज म्हणजे काय? CCS हा एक प्रकारचा कार्बन शोषण तंत्र आहे जो कार्बन डायऑक्साइड (CO₂) वातावरणात जाण्यापासून रोखतो. हे तंत्र औद्योगिक स्त्रोतांमधून कार्बन उत्सर्जन पकडते, त्याला सुरक्षित स्थळी नेते आणि नंतर नैसर्गिक खडकांच्या संरचनांमध्ये साठवते. या संरचना हजारो वर्षांपर्यंत CO₂ सुरक्षित ठेवू शकतात.
हा प्रक्रिया तीन मुख्य टप्प्यांमध्ये पार पडते: कॅप्चर, वाहतूक, आणि साठवणूक.
कॅप्चर: प्रथम, CO₂ थेट औद्योगिक स्त्रोतांमधून (जसे की वीजनिर्मिती केंद्रे, सिमेंट कारखाने किंवा पोलाद कारखाने) पकडले जाते. यासाठी विविध पद्धती वापरल्या जातात, जसे की पोस्ट-कंबशन कॅप्चर, ज्यामध्ये इंधन जळाल्यानंतर CO₂ वेगळे केले जाते, आणि प्री-कंबशन कॅप्चर, ज्यामध्ये इंधन जळण्याच्या आधी CO₂ वेगळे केले जाते.
वाहतूक: एकदा CO₂ पकडले गेले की, त्याला द्रव स्वरूपात रूपांतरित करून नळ्यांद्वारे दूरवरच्या साठवणुकीच्या स्थळी पाठवले जाते.
साठवणूक: शेवटी, CO₂ भूगर्भातील खडकांच्या संरचनांमध्ये, जसे की रिकाम्या तेल किंवा नैसर्गिक वायूच्या साठ्यांमध्ये, किंवा लवणीय जलसंधारणांमध्ये साठवले जाते, जेणेकरून ते वातावरणात परत जाऊ शकणार नाही.
CCS हवामान बदलाविरोधातील लढाईत महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते. पॅरिस करारानुसार जागतिक तापमानवाढ १.५°C किंवा २°C पर्यंत मर्यादित ठेवणे महत्त्वाचे आहे आणि त्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर कार्बन हटविण्याची आवश्यकता आहे.
काही उद्योग, जसे की पोलाद आणि सिमेंट, जीवाश्म इंधनांवर प्रामुख्याने अवलंबून आहेत आणि त्यांना कमी-कार्बन पर्याय सहज उपलब्ध नाहीत. ऊर्जा क्षेत्र जरी पवन आणि सौर ऊर्जेकडे वळत असले, तरी या उद्योगांसाठी हे सोपे नाही. CCS अशा उद्योगांतील टाळता न येणाऱ्या उत्सर्जनांना कमी करण्यास मदत करते.
तसेच, ज्या देशांमध्ये वीजनिर्मिती अजूनही कोळसा आणि नैसर्गिक वायूवर अवलंबून आहे, तिथे CCS ऊर्जा निर्मितीला अधिक स्वच्छ बनविण्यात मदत करू शकते. नूतनीकरणीय ऊर्जा स्रोतांकडे पूर्णपणे वळण्यास वेळ आणि संसाधने लागतात, त्यामुळे CCS एक महत्त्वाचा पर्याय म्हणून वापरला जाऊ शकतो.
CCS नकारात्मक कार्बन उत्सर्जन साध्य करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते. नकारात्मक उत्सर्जन म्हणजे वातावरणातील CO₂ काढून टाकणे, ज्यामुळे ग्रीनहाऊस वायूंची पातळी कमी होईल.
BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage) हा CCS चा एक विशेष प्रकार आहे. यात जैवऊर्जा उत्पादनादरम्यान उत्सर्जित होणारा CO₂ पकडला जातो आणि जमिनीत साठवला जातो. यामुळे वातावरणातील कार्बन कमी करण्यास मदत होते.
खर्च: CCS अजूनही महागडे तंत्रज्ञान आहे, त्यामुळे त्याचे व्यावसायिक उपयोग मर्यादित आहेत.
साठवणुकीची सुरक्षा: CO₂ लीक होण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे पर्यावरणीय हानी होऊ शकते.
हळू कार्यान्वयन: CCS प्रकल्प जागतिक स्तरावर अपेक्षेपेक्षा कमी प्रमाणात वाढत आहेत.
ऊर्जा कार्यक्षमता: कार्बन पकडण्यास आणि साठवण्यास भरपूर ऊर्जा लागते, ज्यामुळे त्याच्या प्रभावीतेवर प्रश्नचिन्ह उभे राहते.
CCS मध्ये मोठी क्षमता आहे, पण अद्याप हे तंत्रज्ञान प्रयोगांच्या पलीकडे जाण्याची गरज आहे. खर्च कमी करणे, तंत्रज्ञान सुरक्षित आणि कार्यक्षम बनवणे, आणि मोठ्या प्रमाणावर अंमलबजावणी करणे महत्त्वाचे आहे. जसे आपण शून्य-कार्बन भविष्याकडे वाटचाल करत आहोत, CCS विशेषतः जड औद्योगिक क्षेत्रांसाठी एक महत्त्वाचा उपाय ठरू शकतो.
આજે આપણે હવામાન પરિવર્તન જેવી મોટી સમસ્યા સામે લડી રહ્યા છીએ. હવે આ ભવિષ્ય માટેની ચિંતા ન રહી, પણ વાસ્તવમાં તે હમણા જ થઈ રહ્યું છે. સમગ્ર વિશ્વમાં વઘારેલી હવામાન ઘટનાઓ, સમુદ્ર સ્તરના વધારો, ગરમીની તરંગો, પૂરો અને જંગલોની આગ જોવા મળી રહી છે. ઘણા લોકો તેમના ઘરો છોડી ને વધુ સારું જીવન શોધવા માટે અન્ય દેશોમાં સ્થળાંતર કરી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, પેસિફિક ટાપુઓમાં, સમુદ્ર સ્તરના વધારા કારણે સમગ્ર સમુદાય પાણીમાં ડૂબી રહ્યા છે, જેથી તેમને ન્યૂઝીલેન્ડ અને ઑસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશોમાં સ્થળાંતર કરવું પડે છે. તે જ રીતે, બાંગ્લાદેશમાં વારંવાર પૂરો અને ચક્રવાતોના કારણે ગ્રામ્ય વિસ્તારોના લોકોને શહેરી વિસ્તારમાં અથવા ભારત જેવા અન્ય દેશોમાં જવું પડે છે.
આ તાત્કાલિક પરિસ્થિતિ ત્વરિત પગલાં લેવાની માંગ કરે છે. ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જન ઘટાડવા માટેના પ્રયાસો મહત્વના છે, પરંતુ કાર્બન કૅપ્ચર અને સ્ટોરેજ (CCS) એ એક ટેક્નોલોજીકલ ઉકેલ છે જે હાલમાં ખૂબ ધ્યાન ખેંચી રહ્યો છે.
કાર્બન કૅપ્ચર અને સ્ટોરેજ શું છે?
CCS એ એક પ્રકારનું કાર્બન કૅપ્ચરિંગ ટેકનોલોજી છે જે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO₂) ને વાતાવરણમાં પ્રવેશવાથી અટકાવે છે. આ ટેકનોલોજી ઉદ્યોગોમાંથી કાર્બન ઉત્સર્જન પકડી તેને સુરક્ષિત જગ્યાએ લઈ જાય છે અને પછી તેને ભૂગર્ભ ખડકોના બંધારણોમાં સંગ્રહિત કરે છે. આ બંધારણો હજારો વર્ષો સુધી CO₂ ને સુરક્ષિત રાખી શકે છે.
આ પ્રક્રિયા ત્રણ મુખ્ય તબક્કાઓમાં પૂર્ણ થાય છે: કૅપ્ચર, પરિવહન અને સંગ્રહણ.
કૅપ્ચર: પ્રથમ, CO₂ ને ઉદ્યોગોમાંથી સીધા પકડી લેવામાં આવે છે (જેમ કે વીજ ઉત્પાદન કેન્દ્રો, સિમેન્ટ ફેક્ટરીઓ અથવા સ્ટીલ પ્લાન્ટો). વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ થાય છે, જેમ કે પોસ્ટ-કમ્બશન કૅપ્ચર, જેમાં ઇંધણ બળ્યા પછી CO₂ અલગ કરવામાં આવે છે, અને પ્રી-કમ્બશન કૅપ્ચર, જેમાં ઇંધણ બળતા પહેલા CO₂ અલગ કરવામાં આવે છે.
પરિવહન: CO₂ પકડી લીધા પછી, તેને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં રૂપાંતરિત કરી પાઇપલાઇન દ્વારા લાંબા અંતરે સંગ્રહાણ સ્થળે મોકલવામાં આવે છે.
સંગ્રહણ: અંતે, CO₂ ને ભૂગર્ભ ખડકોના બંધારણોમાં, જેમ કે ખાલી તેલ અથવા કુદરતી વાયુના કૂવામાં અથવા લવણીય જળસ્તરોમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે, જેથી તે ફરીથી વાતાવરણમાં ન જાય.
CCS હવામાન પરિવર્તન સામેની લડતમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે. પેરિસ કરાર અનુસાર વૈશ્વિક તાપમાન વધારો 1.5°C અથવા 2°C સુધી મર્યાદિત રાખવું મહત્વનું છે, અને તેના માટે મોટી માત્રામાં કાર્બન દૂર કરવાની જરૂર છે.
કેટલાક ઉદ્યોગો, જેમ કે સ્ટીલ અને સિમેન્ટ, મુખ્યત્વે જૈવ ઇંધણ પર આધાર રાખે છે અને ઓછી-કાર્બન વિકલ્પો માટે સરળતા સાથે પરિવર્તિત થઈ શકતા નથી. ઊર્જા ક્ષેત્ર પવન અને સૌર ઊર્જા તરફ વધી રહ્યું છે, પરંતુ આ ઉદ્યોગો માટે તે સરળ નથી. CCS એવા ઉદ્યોગોમાંથી ટાળવા યોગ્ય ન હોય તેવા ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં સહાય કરી શકે છે.
તદુપરાંત, એવા દેશો જ્યાં વીજઉત્પાદન હજુ પણ કોલસો અને કુદરતી વાયુ પર આધાર રાખે છે, ત્યાં CCS ઊર્જા ઉત્પાદનને વધુ સ્વચ્છ બનાવવા માટે ઉપયોગી થઈ શકે છે. સંપૂર્ણપણે નવીનીકૃત ઊર્જા સ્ત્રોત પર જવા માટે સમય અને સંસાધનો લેતા હોવાથી, CCS એ એક મહત્વપૂર્ણ વિકલ્પ બની શકે છે.
CCS હકારાત્મક કાર્બન ઉત્સર્જન હાંસલ કરવા માટે ઉપયોગી બની શકે છે. હકારાત્મક ઉત્સર્જન એ છે જે વાતાવરણમાંથી CO₂ દૂર કરે છે, જેથી ગ્રીનહાઉસ ગેસના સ્તરો ઘટે.
BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage) એ CCS ની એક વિશેષ પ્રકાર છે. તેમાં બાયોઉર્જા ઉત્પાદન દરમિયાન ઉત્સર્જિત થતો CO₂ પકડીને ભૂગર્ભમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે. આ રીતે, વાતાવરણમાં કાર્બન ઘટાડવામાં મદદ થાય છે.
ખર્ચ: CCS હજી પણ ખર્ચાળ ટેકનોલોજી છે, તેથી તેનો વ્યાપક ઉપયોગ સીમિત છે.
સંગ્રહણની સુરક્ષા: CO₂ લીક થવાની શક્યતા છે, જે પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
ધીમું અમલ: વૈશ્વિક સ્તરે CCS પ્રોજેક્ટ્સ અપેક્ષા કરતા ઓછી ઝડપથી અમલમાં આવી રહ્યા છે.
ઊર્જા કાર્યક્ષમતા: કાર્બન પકડી રાખવા અને સંગ્રહિત કરવા માટે ઘણી ઊર્જા જરૂરી છે, જેના કારણે તેની અસરકારકતા પર પ્રશ્નો ઊભા થાય છે.
CCS માં મોટી સંભાવના છે, પણ આ ટેકનોલોજીને પ્રયોગોથી આગળ લઇ જવાની જરૂર છે. ખર્ચ ઘટાડવો, ટેકનોલોજીને વધુ સુરક્ષિત અને અસરકારક બનાવવું, અને મોટા પાયે અમલ કરવું આવશ્યક છે. આપણે શૂન્ય-કાર્બન ભવિષ્ય તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ, અને ખાસ કરીને ભારે ઉદ્યોગો માટે, CCS એક મહત્વપૂર્ણ ઉકેલ સાબિત થઈ શકે છે.
ఈరోజు మనం క్లైమేట్ చేంజ్ వంటి గొప్ప సమస్యను ఎదుర్కొంటున్నాము. ఇది ఇకపై భవిష్యత్తు గురించి కాదు, నిజంగా ఇప్పుడే జరుగుతోంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రమైన వాతావరణ మార్పులు, సముద్ర స్థాయి పెరుగుదల, వేడి తరంగాలు, వరదలు మరియు అడవి మంటలు గణనీయంగా పెరిగాయి. చాలా మంది ప్రజలు తమ ఇళ్లు వదిలి, మెరుగైన జీవనం కోసం ఇతర దేశాలకు వలస వెళుతున్నారు. ఉదాహరణకు, పసిఫిక్ దీవులలో సముద్ర స్థాయి పెరుగుదల కారణంగా సముదాయాలు నీటిలో మునిగిపోతున్నాయి, దాంతో వారు న్యూజిలాండ్ మరియు ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలకు వలస వెళ్లాల్సి వస్తోంది. అలాగే, బంగ్లాదేశ్లో తరచుగా వచ్చే వరదలు మరియు తుపాన్ల వల్ల గ్రామీణ ప్రజలు పట్టణ ప్రాంతాలకు లేదా భారతదేశం వంటి ఇతర దేశాలకు వెళ్లాల్సి వస్తోంది.
ఈ అత్యవసర పరిస్థితి తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలని సూచిస్తోంది. గ్రీన్హౌస్ వాయు ఉద్గారాలను తగ్గించడానికి ప్రయత్నాలు కీలకమైనవి, అయితే కార్బన్ క్యాప్చర్ మరియు స్టోరేజ్ (CCS) అనేది ప్రస్తుతం ఎక్కువ దృష్టిని ఆకర్షిస్తున్న సాంకేతిక పరిష్కారం.
కార్బన్ క్యాప్చర్ మరియు స్టోరేజ్ అంటే ఏమిటి?
CCS అనేది కార్బన్ క్యాప్చర్ సాంకేతికత, ఇది కార్బన్ డయాక్సైడ్ (CO₂) ని వాతావరణంలోకి చేరకుండా అడ్డుకుంటుంది. ఈ సాంకేతికత పరిశ్రమల నుంచి కార్బన్ ఉద్గారాలను పట్టు కొని, భద్రమైన ప్రదేశంలో నిల్వ చేస్తుంది మరియు తరువాత వాటిని భూగర్భ రాళ్ల నిర్మాణాల్లో నిల్వ చేస్తుంది. ఈ నిర్మాణాలు వేలాది సంవత్సరాల పాటు CO₂ ని భద్రంగా ఉంచగలవు.
ఈ ప్రక్రియ మూడు ముఖ్యమైన దశలుగా కొనసాగుతుంది: క్యాప్చర్, రవాణా మరియు నిల్వ.
క్యాప్చర్: మొదట, పరిశ్రమల నుండి CO₂ ని నేరుగా పట్టుకోవాలి (ఉదాహరణకు విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాలు, సిమెంట్ కర్మాగారాలు లేదా స్టీల్ ప్లాంట్లు). ఇందులో వివిధ పద్ధతులు ఉపయోగిస్తారు, ఉదాహరణకు పోస్ట్-కంబషన్ క్యాప్చర్, ఇందులో ఇంధనం కాలిన తర్వాత CO₂ ని వేరుచేయడం జరుగుతుంది, మరియు ప్రీ-కంబషన్ క్యాప్చర్, ఇందులో ఇంధనం కాలే ముందు CO₂ ని వేరుచేయడం జరుగుతుంది.
రవాణా: CO₂ పట్టుకున్న తర్వాత, దాన్ని ద్రవరూపంలోకి మార్చి పైప్లైన్ ద్వారా పొడవైన దూరానికి నిల్వ చేసే ప్రదేశానికి పంపుతారు.
నిల్వ: చివరగా, CO₂ ని భూగర్భ రాతి నిర్మాణాల్లో, ఉదాహరణకు ఖాళీ అయిన చమురు లేదా సహజ వాయువు కూళ్ళలో లేదా ఉప్పు నీటి నిల్వల్లో నిల్వ చేస్తారు, తద్వారా అది తిరిగి వాతావరణంలోకి రాకుండా ఉంటుంది.
CCS వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాన్ని తగ్గించడంలో కీలకమైన పాత్ర పోషించగలదు. పారిస్ ఒప్పందం ప్రకారం, ప్రపంచ ఉష్ణోగ్రత పెరుగుదల 1.5°C లేదా 2°C కంటే ఎక్కువ కాకుండా నిరోధించాలి, దీని కోసం పెద్ద మొత్తంలో కార్బన్ తొలగించాల్సిన అవసరం ఉంది.
కొన్ని పరిశ్రమలు, ఉదాహరణకు స్టీల్ మరియు సిమెంట్, ప్రధానంగా ఇంధన వనరులపై ఆధారపడతాయి మరియు తక్కువ-కార్బన్ ప్రత్యామ్నాయాలకు సులభంగా మారలేవు. పవన మరియు సోలార్ ఎనర్జీ వంటి పునరుద్ధరణ శక్తులు విద్యుత్ రంగాన్ని ప్రభావితం చేస్తున్నప్పటికీ, ఈ పరిశ్రమలకు అది తక్షణ పరిష్కారం కాదు. CCS ఇటువంటి పరిశ్రమల నుంచి కార్బన్ ఉద్గారాలను తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది.
అలాగే, విద్యుత్ ఉత్పత్తి ఇప్పటికీ కోయిలా మరియు సహజ వాయువుపై ఆధారపడి ఉన్న దేశాలలో, CCS విద్యుత్ ఉత్పత్తిని మరింత స్వచ్ఛంగా మార్చడానికి ఉపయోగపడుతుంది. పూర్తిగా పునరుద్ధరణ శక్తులపై మారడానికి సమయం మరియు వనరులు అవసరం, కాబట్టి CCS ఒక ముఖ్యమైన ప్రత్యామ్నాయం కావచ్చు.
CCS వాతావరణంలో కార్బన్ స్థాయిని తగ్గించడానికి కూడా ఉపయోగపడుతుంది. దీనికి BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage) అనే ప్రత్యేక సాంకేతికత ఉంది. ఇందులో బయోఎనర్జీ ఉత్పత్తి సమయంలో ఉద్గరించబడిన CO₂ ని పట్టుకుని భూగర్భంలో నిల్వ చేస్తారు. ఈ విధానంతో వాతావరణంలో కార్బన్ తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది.
ఖర్చు: CCS ఇప్పటికీ ఖరీదైన సాంకేతికత, అందుకే దీని వినియోగం పరిమితంగా ఉంది.
నిల్వ భద్రత: CO₂ లీక్ అవ్వవచ్చని ప్రమాదం ఉంది, ఇది పర్యావరణానికి హానికరంగా మారవచ్చు.
మందగింపు: ప్రపంచవ్యాప్తంగా CCS ప్రాజెక్ట్లు ఆశించినంత వేగంగా అమలు కావడం లేదు.
శక్తి సమర్థత: కార్బన్ పట్టుకోవడం మరియు నిల్వ చేయడం కోసం అధిక శక్తి అవసరం, ఇది దీని సామర్థ్యంపై ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతుంది.
CCS లో గొప్ప అవకాశాలు ఉన్నాయి, కానీ దీన్ని ప్రయోగాత్మక దశ నుంచి ముందుకు తీసుకెళ్లాలి. ఖర్చును తగ్గించడం, సాంకేతికతను మరింత భద్రంగా, సమర్థంగా చేయడం, పెద్ద ఎత్తున అమలు చేయడం అవసరం. మనం నిక్షేప-కార్బన్ భవిష్యత్తుకు వెళ్లే మార్గంలో ఉన్నాం, ముఖ్యంగా భారీ పరిశ్రమల కోసం, CCS ఒక ముఖ్యమైన పరిష్కారం కావచ్చు.
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ನಾವು ಇಂದು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸವಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಇನ್ನು ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವಲ್ಲ—ಇದು ಇದೀಗ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ, ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಏರಿಕೆ, ಉಷ್ಣಲಹರಿ, ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಕಾಡ್ಗಿಚ್ಚುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿವೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಿಂದ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಉತ್ತಮ ಜೀವನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪೆಸಿಫಿಕ್ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮುದಾಯಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮುಳುಗುತ್ತಿವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯಲು ಬಿಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ, ಪದೇ ಪದೇ ಸಂಭವಿಸುವ ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಚಂಡಮಾರುತಗಳಿಂದಾಗಿ ಜನರು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ನಗರಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಭಾರತದಂತೆ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಲು ಬಲವಂತವಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ತುರ್ತು ಸಂಕಟಕ್ಕೆ ತಕ್ಷಣದ ಕ್ರಮದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮುಖ್ಯವಾದರೂ, ಕಾರ್ಬನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಎಂಬ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಹಾಗಾದರೆ, ಕಾರ್ಬನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಎಂದರೇನು?
CCS ಎಂಬುದು ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (CO₂) ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಬನ್ ಸೀಕ್ವೆಸ್ಟ್ರೇಷನ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಂಡೆ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳು CO₂ ಅನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಹಿಡಿದಿಡಬಲ್ಲವು.
ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್, ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ.
ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್: ಮೊದಲು, CO₂ ಅನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಘಟಕಗಳು, ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಅಥವಾ ಉಕ್ಕಿನ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಂತಹ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್-ಕಂಬಸ್ಚನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಸೇರಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಇಂಧನವನ್ನು ಸುಡುವ ನಂತರ CO₂ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಿ-ಕಂಬಸ್ಚನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್, ಇದರಲ್ಲಿ ಇಂಧನವನ್ನು ಸುಡುವ ಮೊದಲು CO₂ ಅನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಗಣೆ: ಒಮ್ಮೆ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡ ನಂತರ, CO₂ ಅನ್ನು ಸಂಕುಚಿತಗೊಳಿಸಿ ಪೈಪ್ಲೈನ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಮೂಲದಿಂದ ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.
ಸಂಗ್ರಹಣೆ: ಅಂತಿಮವಾಗಿ, CO₂ ಅನ್ನು ಖಾಲಿಯಾದ ತೈಲ ಅಥವಾ ಅನಿಲ ಶೇಖರಣೆಗಳು ಅಥವಾ ಉಪ್ಪುನೀರಿನ ಜಲಭರಿತ ಶಿಲಾಸ್ತರಗಳಂತಹ ಭೂಗರ್ಭದ ಬಂಡೆ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅದು ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳದಂತೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
CCS ನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
CCS ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬಲ್ಲದು. ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲಾದ 1.5°C ಅಥವಾ 2°C ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವಂತಹ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಗಣನೀಯ ಕಾರ್ಬನ್ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಇರಬಹುದು.
ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಸಿಮೆಂಟ್ ನಂತಹ ಕೆಲವು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಫಾಸಿಲ್ ಇಂಧನಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಬನ್ ರಹಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ. ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಗಾಳಿ ಅಥವಾ ಸೌರದಂತಹ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದಾದರೆ, ಈ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ವಿದ್ಯುತ್-ಚಾಲಿತ ಪರ್ಯಾಯಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ CO₂ ಅನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ—ಇದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿರುವ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ CCS ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬಲ್ಲದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ.
ಸೌರ, ಗಾಳಿ ಅಥವಾ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ನಂತಹ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿ ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಮಯ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಬೇಕಾಗುವುದರಿಂದ, CCS ಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇತುವೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲದು. ಇದು ಫಾಸಿಲ್ ಇಂಧನ ವಿದ್ಯುತ್ ಘಟಕಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕನಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುತ್ತಾ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು.
ನೆಗೆಟಿವ್ ಎಮಿಷನ್ಸ್
CCS ನ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಅಂಶವೆಂದರೆ ನೆಗೆಟಿವ್ ಎಮಿಷನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಾತ್ರ. ಆದರೆ ನೆಗೆಟಿವ್ ಎಮಿಷನ್ಸ್ ಎಂದರೆ ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ಮೊದಲು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ.
ನೆಗೆಟಿವ್ ಎಮಿಷನ್ಸ್ ಎಂದರೆ ನಾವು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ವಾತಾವರಣದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿನ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಲ್ಲದು, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಈಗ, CCS ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಒಂದು ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ಬಯೋಎನರ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು BECCS (ಬಯೋಎನರ್ಜಿ ವಿತ್ ಕಾರ್ಬನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಟೋರೇಜ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆಂದರೆ: ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಗಳಂತಹ ಸಸ್ಯಗಳು ಬೆಳೆಯುವಾಗ CO₂ ಅನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಸಸ್ಯ ವಸ್ತು, ಇದನ್ನು ಬಯೋಮಾಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದನ್ನು ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ CO₂ ಅನ್ನು ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಮರಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಬದಲು ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ನಾವು ಹಿಂದಿನ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಾನಿಯನ್ನು "ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಬಹುದು", ಇದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ CO₂ ನ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸವಾಲುಗಳು
ವೆಚ್ಚ
CCS ನ ಹಲವಾರು ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿದ್ದರೂ, ಇದು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದರೆ ವೆಚ್ಚ. CCS ಇನ್ನೂ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ದುಬಾರಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಕೆಲವು ಕಠಿಣ ವಾಣಿಜ್ಯ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. CO₂ ಅನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ವೆಚ್ಚವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಅಥವಾ ವಿದ್ಯುತ್ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಭರಿಸಲು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇದ್ದರೂ, ಲಾಭದಾಯಕ ಆದಾಯದ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಹಿಂಜರಿಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ CCS ನ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಳಕೆ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಕಾಳಜಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆ
ಸುರಕ್ಷತೆಯು ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಚನೆಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೂ, ಸಂಭಾವ್ಯ ಸೋರಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿಗಳಿವೆ, ಇದು ದೊಡ್ಡ ಪರಿಸರ ಹಾನಿ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಜೀವನದ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, CO₂ ಅನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ದೇಶ ಅಥವಾ ಪ್ರದೇಶವು ಸರಿಯಾದ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ತಾಣಗಳು ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ.
ನಿಧಾನವಾದ ಅನುಷ್ಠಾನ
CCS ಅನ್ನು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ನಿಧಾನವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಇನ್ನೂ ತನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
Meghna is a highly motivated and experienced freelance content creator with a Master's degree in History and ongoing studies in International Relations from Amity University, Noida. Her commitment lies in making valuable contributions to discussions surrounding climate change and other challenging social concerns. With a strong background in research and writing, Meghna is adept at conducting research, synthesizing information, and creating compelling content that informs, educates, and engages her readers. She has contributed to several academic journals in the past, and her writing reflects a deep understanding of complex social problems and their potential solutions. Meghna's expertise in writing and research, combined with her strong work ethic and attention to detail, make her an asset to any organization or individual looking to create high-quality content that resonates with their target audience. In summary, Meghna is a talented and committed freelance content creator who bring
A CSR Initiative of
Designed and Executed by
Implemented by
Technology is a useful servant, but a dangerous master, it was rightly said. Electronic devices have grown into an inevitable part of our daily lives.
Leave A Comment