At COP29, the UN Climate Change Conference held in Baku, Azerbaijan, India took a firm stance on advancing global climate action. Representing one of the world’s most climate-vulnerable yet proactive nations, India outlined a strategy rooted in equity, collaboration, and innovation. With the worsening impacts of climate change disproportionately affecting developing countries, India emphasized the need for equitable solutions that address the shared but differentiated responsibilities of nations.
India highlighted four critical pillars of global climate action:
India’s roadmap at COP29 underscores its commitment to a balanced approach, emphasizing innovation, financial accountability, and international solidarity as key drivers to combat the global climate crisis.
बकू, अज़रबैजान में आयोजित COP29 संयुक्त राष्ट्र जलवायु परिवर्तन सम्मेलन में भारत ने वैश्विक जलवायु कार्रवाई को आगे बढ़ाने पर जोर दिया। दुनिया के सबसे जलवायु-संवेदनशील और सक्रिय देशों में से एक के रूप में भारत ने समानता, सहयोग और नवाचार पर आधारित रणनीति प्रस्तुत की। जलवायु परिवर्तन के बढ़ते प्रभावों से विकासशील देशों पर अधिक प्रभाव पड़ रहा है, इस पर भारत ने साझा लेकिन भिन्न जिम्मेदारियों के आधार पर समाधान तलाशने की आवश्यकता पर जोर दिया।
भारत ने वैश्विक जलवायु कार्रवाई के चार प्रमुख स्तंभों पर प्रकाश डाला:
नवाचार और प्रौद्योगिकी तक पहुंच को बढ़ावा देना: बौद्धिक संपदा अधिकार (IPR) जैसी बाधाओं को दूर कर हरित प्रौद्योगिकियों को विकासशील देशों में व्यापक रूप से अपनाने के लिए प्रेरित करना।
जलवायु वित्त सुनिश्चित करना: विकसित देशों से पेरिस समझौते के तहत वित्तीय प्रतिबद्धताओं को पूरा करने का आग्रह, जो स्वच्छ ऊर्जा संक्रमण और जलवायु अनुकूलन के लिए महत्वपूर्ण है।
वैश्विक सहयोग को मजबूत करना: समावेशी और बहुपक्षीय समाधानों का समर्थन करना, जबकि एकतरफा कदमों की आलोचना करना जो सामूहिक प्रगति में बाधा डालते हैं।
समानता और विश्वास सुनिश्चित करना: साझा लेकिन भिन्न जिम्मेदारियों (CBDR) के सिद्धांत को पुनः स्थापित करना और विकासशील देशों के लिए सतत संक्रमण का समर्थन करने के लिए समान कार्रवाई का आह्वान करना।
COP29 में भारत का रोडमैप नवाचार, वित्तीय जिम्मेदारी और अंतरराष्ट्रीय एकजुटता को जलवायु संकट से निपटने के मुख्य साधन के रूप में प्रस्तुत करता है।
बकू, अझरबैजान येथे झालेल्या COP29 संयुक्त राष्ट्र जलवायु परिवर्तन परिषदेत भारताने जागतिक हवामान कृती पुढे नेण्यासंबंधी ठाम भूमिका मांडली. जागतिक पातळीवर हवामानासाठी संवेदनशील परंतु सक्रिय राष्ट्रांपैकी एक म्हणून, भारताने समानता, सहकार्य, आणि नवोपक्रमावर आधारित एक धोरण सादर केले. हवामान बदलाचे दुष्परिणाम विकासशील देशांवर अधिक होत असल्याने, भारताने समान परंतु भिन्न जबाबदाऱ्या स्वीकारून उपाययोजना करण्याची आवश्यकता अधोरेखित केली.
भारताने जागतिक हवामान कृतीसाठी चार महत्त्वाचे आधारस्तंभ अधोरेखित केले:
नवोपक्रम आणि तंत्रज्ञानाची उपलब्धता प्रोत्साहन: बौद्धिक संपत्ती हक्क (IPR) यांसारख्या अडथळ्यांना दूर करून हरित तंत्रज्ञानाचा विकासशील देशांमध्ये प्रसार.
हवामान निधी सुरक्षित करणे: विकसित देशांनी पॅरिस करारांतर्गत आर्थिक वचनबद्धता पूर्ण करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले, ज्यामुळे स्वच्छ ऊर्जा हस्तांतरण व हवामान अनुकूलन शक्य होते.
जागतिक सहकार्य मजबूत करणे: समावेशक आणि बहुपक्षीय उपायांची वकिली करणे, तसेच एकतर्फी कारवाईचा विरोध करणे.
समानता आणि विश्वास सुनिश्चित करणे: समान पण भिन्न जबाबदाऱ्या (CBDR) या तत्वाची पुनःस्थापना करणे आणि विकासशील देशांना मदतीसाठी समान कृतीची मागणी करणे.
COP29 मध्ये भारताचा आराखडा नवोपक्रम, आर्थिक जबाबदारी, आणि आंतरराष्ट्रीय एकता यावर आधारित आहे, ज्यामुळे हवामान संकटावर प्रभावीपणे मात करता येईल.
બાકુ, અઝરબૈજાન ખાતે યોજાયેલી COP29 સંયુક્ત રાષ્ટ્ર આબોહવા પરિવર્તન પરિષદમાં ભારતે વૈશ્વિક આબોહવા પગલાં માટે મજબૂત વલણ રજૂ કર્યું. વિશ્વના સૌથી આબોહવા-સંવેદનશીલ પરંતુ પ્રગતિશીલ દેશોમાંના એક તરીકે, ભારતે સમાનતા, સહકાર અને નવીનતામાં આધારિત રણનીતિ રજૂ કરી. આબોહવા પરિવર્તનના વિકસતા પ્રભાવો વિકાસશીલ દેશો પર વધુ પડતા હોવાથી, ભારતે સમાન પરંતુ અલગ જવાબદારીઓને પ્રતિબિંબિત કરતી ઉકેલોની જરૂરિયાત ઉપર ભાર મૂકી.
ભારતે વૈશ્વિક આબોહવા પગલાં માટે ચાર મહત્વના સ્તંભોને પ્રદર્શન આપ્યું:
નવિનતા અને તકનિકી સુધીની ઍક્સેસ પ્રોત્સાહન: બૌદ્ધિક સંપત્તિ અધિકારો (IPR) જેવી અવરોધો દૂર કરી વિકાસશીલ દેશોમાં લીલી ટેકનોલોજીના વ્યાપક અમલ માટે માર્ગ મોકળો કરવો.
આબોહવા નાણાકીયતા સુનિશ્ચિત કરવી: પેરિસ કરાર હેઠળ વિકસિત દેશોએ નાણાકીય પ્રતિબદ્ધતાઓ પૂરી કરવાની જરૂરિયાતને રેખાંકિત કરવું, જે શુદ્ધ ઊર્જા પરિવર્તન અને આબોહવા અનુકૂલન માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
જાગતિક સહકાર મજબૂત કરવો: સમાવેશક અને બહુપક્ષીય ઉકેલોનું સમર્થન કરવું અને એકતરફી પગલાંઓનો વિરોધ કરવો.
સમાનતા અને વિશ્વાસ સુનિશ્ચિત કરવો: સામાન્ય પરંતુ અલગ જવાબદારીઓ (CBDR)ના સિદ્ધાંતને પુનઃસ્થાપિત કરવું અને વિકાસશીલ દેશોને ટકાઉ પરિવર્તન માટે સમાન કાર્યવાહી માટે કૉલ કરવું.
COP29માં ભારતનો માર્ગનકશો નવિનતા, નાણાકીય જવાબદારી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંહતિ પર આધારિત છે, જે આબોહવા સંકટ સામે અસરકારક રીતે લડવા માટેના મુખ્ય સ્ત્રોતો તરીકે ઉભરી આવે છે.
బాకూ, అజర్బైజాన్లో నిర్వహించిన COP29 ఐక్యరాజ్యసమితి వాతావరణ మార్పు సదస్సులో, భారతదేశం గ్లోబల్ క్లైమేట్ యాక్షన్ పై దృఢమైన వైఖరిని ప్రదర్శించింది. ప్రపంచంలోనే అత్యంత వాతావరణానికి ప్రభావితమైన దేశాలలో ఒకటైన భారతదేశం, సమానత్వం, సహకారం మరియు నూతనతపై ఆధారపడిన వ్యూహాన్ని ప్రదర్శించింది. వాతావరణ మార్పు ప్రభావాలు అభివృద్ధి చెందిన దేశాలకు మించిన అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలపై ఎక్కువగా పడుతున్నందున, సమానమైన కానీ వేర్వేరు బాధ్యతలను ప్రామాణికంగా తీసుకుని పరిష్కారాలు అవసరమని భారతదేశం స్పష్టం చేసింది.
భారతదేశం నాలుగు ముఖ్యమైన గ్లోబల్ క్లైమేట్ యాక్షన్ స్థంభాలను హైలైట్ చేసింది: నూతనత మరియు సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటును ప్రోత్సహించడం: మేధోసంపత్తి హక్కులు (IPR) వంటి ఆటంకాలను తొలగించి, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో పచ్చని సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని విస్తృతంగా అందుబాటులోకి తీసుకురావడం. వాతావరణ ఆర్థిక వనరులను అందుబాటులోకి తేవడం: పారిస్ ఒప్పందం కింద అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు తమ ఆర్థిక బదిలీ బాధ్యతలను నెరవేర్చాలని కోరింది. జాతీయ సహకారాన్ని బలోపేతం చేయడం: ఏకపక్ష చర్యలను తగ్గిస్తూ, సమావిష్కృత మరియు బహుపక్ష సమాధానాలకు మద్దతు. సమానత్వం మరియు నమ్మకం స్థాపన: సీబీడీఆర్ (CBDR) సూత్రాన్ని పునరుద్ఘాటిస్తూ, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలను మద్దతు ఇవ్వడానికి సమాన చర్యను కోరింది. COP29లో భారత ప్రణాళిక నూతనత, ఆర్థిక బాధ్యత మరియు అంతర్జాతీయ ఐక్యతపై దృష్టి పెట్టింది, వాతావరణ సంక్షోభాన్ని సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొనే మార్గంగా నిలిచింది.
ಅಜರ್ಬೈಜಾನ್ನ ಬಾಕೂ ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ COP29 ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣಾ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ದೃಢವಾದ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಹವಾಮಾನ-ಸಂಕಟಗ್ರಸ್ತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ, ಭಾರತವು ಸಮಾನತೆ, ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಹೊಸತನದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತ ವ್ಯುಹವನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು ವಿಕಸಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿಕಸಿತ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೊರೆ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಆದರೆ ವಿಭಿನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಪರಿಹಾರಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಭಾರತ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿಂದ ಹೇರಿಸಿದೆ.
ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಮದ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ: ಹೊಸತನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರೇರಣೆ: ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳು (IPR) ಎನ್ನುವಂತಿರುವ ಅಡಚಣைகளை ನಿವಾರಣೆ ಮಾಡಿ, ಹಸಿರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ವಿಕಸಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಹವಾಮಾನ ಹಣಕಾಸು ಭದ್ರತೆ: ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಕಸಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಹಣಕಾಸು ಬದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. ಜಾಗತಿಕ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು: ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಬಹುಮುಖ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ಸ್ಥಾಪನೆ: ಸಾಮಾನ್ಯ ಆದರೆ ವಿಭಿನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ (CBDR) ತತ್ವವನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ವಿಕಸಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಮಾನ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಿತು. COP29ನಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹಾದಿಚಿತ್ರ ಹೊಸತನ, ಹಣಕಾಸು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆಯನ್ನು ಹವಾಮಾನ ಸಂಕಟವನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಎದುರಿಸಲು ಮುಖ್ಯ ತತ್ವಗಳಾಗಿ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದೆ.
A CSR Initiative of
Designed and Executed by
Implemented by
Technology is a useful servant, but a dangerous master, it was rightly said. Electronic devices have grown into an inevitable part of our daily lives.
