India’s renewable energy sector experienced a staggering 420% year-on-year jump in capacity additions during June 2025, rising from 1.4 GW in June 2024 to 7.3 GW added last month. This brings the country’s total renewable capacity—including solar, wind, biomass and small hydro—to 242.8 GW (excluding large hydro) as of end-June.
Solar stands at the heart of this growth: installed solar capacity soared to approximately 116–117 GW, a nearly 4,000% increase since 2014. Wind energy also saw a robust rise, now reaching about 51.7 GW—a 140% gain over the decade.
Crucially, solar power is now cheaper than new coal-based generation, including when paired with battery storage. Current round-the-clock solar tariffs fall below ₹6 per kWh, offering cleaner power at lower cost and with price stability over long-term contracts.
Clean-power sources delivered 23.3% of India’s electricity generation during January–April 2025, while solar alone provided 10% of total power, reflecting a rare decline in fossil energy usage—even as electricity demand rose.
The government’s flagship initiatives—PM Surya Ghar Muft Bijli Yojana (free rooftop solar), PM-KUSUM (solarisation of agricultural pumps), and large-scale solar parks like Bhadla Solar Park—have accelerated adoption and investment.
भारत के नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्र ने जून 2025 में 420% की वार्षिक वृद्धि दर्ज की है। जून 2024 के 1.4 गीगावाट की तुलना में इस वर्ष 7.3 गीगावाट नई क्षमता जोड़ी गई, जिससे देश की कुल नवीकरणीय क्षमता (बड़े हाइड्रो को छोड़कर) 242.8 गीगावाट तक पहुँच गई है।
इस वृद्धि में सौर ऊर्जा सबसे बड़ी भूमिका निभा रही है। देश की सौर ऊर्जा क्षमता लगभग 116-117 गीगावाट तक पहुँच गई है, जो 2014 की तुलना में लगभग 4,000% की वृद्धि है। पवन ऊर्जा भी मजबूत हुई है और वर्तमान में लगभग 51.7 गीगावाट है, जो पिछले एक दशक में 140% की वृद्धि को दर्शाता है।
महत्वपूर्ण बात यह है कि सौर ऊर्जा अब नई कोयला आधारित बिजली से सस्ती हो गई है, यहां तक कि बैटरी स्टोरेज के साथ भी। ₹6 प्रति यूनिट से कम दर पर राउंड-द-क्लॉक सौर बिजली उपलब्ध हो रही है, जो लंबी अवधि में स्थिर और सस्ती बिजली सुनिश्चित करती है।
जनवरी से अप्रैल 2025 के बीच, नवीकरणीय स्रोतों ने भारत की कुल बिजली का 23.3% आपूर्ति की, जिसमें सौर ऊर्जा का योगदान 10% रहा।
सरकार की प्रमुख योजनाएं जैसे पीएम सूर्य घर मुफ्त बिजली योजना, पीएम-कुसुम, और बड़े पैमाने पर भादला सोलर पार्क जैसी परियोजनाएं सौर ऊर्जा की तेजी से अपनाने में सहायक रही हैं।
आगे की राह
भारत अब 50% गैर-जीवाश्म ईंधन क्षमता का लक्ष्य हासिल कर चुका है और 2030 तक 500 गीगावाट नवीकरणीय ऊर्जा (जिसमें कम से कम 250 गीगावाट सौर ऊर्जा) प्राप्त करने की राह पर है। इसके लिए ग्रिड अवसंरचना, ऊर्जा भंडारण और मांग प्रबंधन को मजबूत करना आवश्यक है।
भारत की यह तेज प्रगति न केवल स्वच्छ ऊर्जा को बढ़ावा दे रही है बल्कि सस्ती और टिकाऊ ऊर्जा भविष्य का मार्ग भी प्रशस्त कर रही है।
भारताच्या नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्रात जून 2025 मध्ये वार्षिक 420% वाढ झाली आहे. जून 2024 मध्ये 1.4 गीगावॅट नवीकरणीय क्षमता वाढल्यावर, जून 2025 मध्ये 7.3 गीगावॅट नवीन क्षमता जोडली गेली, ज्यामुळे देशाची एकूण नवीकरणीय ऊर्जा क्षमता (मोठ्या जलविद्युताशिवाय) 242.8 गीगावॅटवर पोहोचली आहे.
सौरऊर्जा या वाढीचा मुख्य भाग आहे. सौरऊर्जा क्षमतेने जवळपास 116-117 गीगावॅटचा स्तर गाठला आहे, जे 2014 नंतर सुमारे 4,000% वाढ दर्शवते. तसेच, पवन ऊर्जा देखील मोठ्या प्रमाणात वाढली असून सध्या ती सुमारे 51.7 गीगावॅटवर पोहोचली आहे, ज्यात गेल्या दहाक्यात 140% वाढ झाली आहे.
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, सौरऊर्जा आता नवीन कोळसा आधारित वीज निर्मितीपेक्षा स्वस्त झाली आहे, अगदी बॅटरी स्टोरेजसहही. ₹6 प्रति युनिटपेक्षा कमी दरात 24 तास सौरऊर्जा पुरवली जात आहे, ज्यामुळे स्वच्छ आणि स्थिर वीज उत्पादन शक्य होते.
जानेवारी ते एप्रिल 2025 दरम्यान, नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतांनी भारतातील वीज निर्मितीचा 23.3% हिस्सा पुरवला, ज्यात सौरऊर्जा स्वतः 10% हिस्सा आहे.
सरकारच्या प्रमुख योजनांमुळे—जसे की पीएम सूर्य घर मोफत विजेची योजना, पीएम-कुसुम योजना, आणि भादला सौर पार्क—सौरऊर्जा स्वीकारण्यात वेग आला आहे.
पुढील वाटचाल
भारताने 50% गैर-जीवाश्म ऊर्जा क्षमता गाठली असून, 2030 पर्यंत 500 गीगावॅट नवीकरणीय ऊर्जा लक्ष्य साध्य करण्याच्या दिशेने वाटचाल सुरू आहे, ज्यात किमान 250 गीगावॅट सौरऊर्जा आहे. यासाठी ग्रिडसाठी सुधारणा, ऊर्जा साठवण, आणि मागणी व्यवस्थापन यांना प्राधान्य देणे आवश्यक आहे.
ભારતના નવિનીકરણીય ઊર્જા ક્ષેત્રે જૂન 2025માં વાર્ષિક 420%નો પ્રભાવી વધારો નોંધાયો છે. જૂન 2024માં 1.4 ગિગાવોટ ક્ષમતા વધતી રહેતી, ત્યારે આ વર્ષે જૂનમાં નવી ક્ષમતા 7.3 ગિગાવોટ પહોંચી, જેના કારણે દેશની કુલ નવિનીકરણીય ઊર્જા ક્ષમતા (મોટા હાઈડ્રો વિના) 242.8 ગિગાવોટ સુધી પહોંચી ગઈ છે.
આ વૃદ્ધિમાં સૌથી મોટી ભૂમિકા સોલાર ઊર્જાએ ભજવી છે. સોલાર ઊર્જાની ક્ષમતા લગભગ 116-117 ગિગાવોટ થઈ ગઈ છે, જે 2014થી લગભગ 4,000%ની વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. પવન ઊર્જા પણ ઝડપી વધી છે અને હાલમાં તે લગભગ 51.7 ગિગાવોટ સુધી પહોંચી છે, જેમાં છેલ્લાં દાયકામાં 140%નો વધારો થયો છે.
મહત્વની વાત એ છે કે, સોલાર ઊર્જા હવે નવી કોટલ આધારિત ઊર્જા કરતા સસ્તી છે, બેટરી સ્ટોરેજ સાથે પણ. ₹6 પ્રતિ યુનિટ કરતા ઓછી દરે સતત ઊર્જા પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે, જે લાંબા ગાળાના કરારોથી સસ્તી અને સ્થિર ઊર્જા આપે છે.
જાન્યુઆરીથી એપ્રિલ 2025 દરમિયાન, નવિનીકરણીય સ્ત્રોતોએ ભારતની કુલ ઊર્જા ઉત્પાદનનો 23.3% પુરવઠો કર્યો, જેમાં સોલાર ઊર્જાએ 10%નો યોગદાન આપ્યો.
સરકારની મુખ્ય યોજનાઓ જેમ કે પી.એમ. સૂર્ય ઘર મફત વિજળી યોજના, પી.એમ.-કુસમ અને મોટા પાયે ભદલા સોલાર પાર્ક દ્વારા સોલાર ઊર્જાના વપરાશમાં વધારો થયો છે.
આગળનું દ્રષ્ટિકોણ
ભારતે 50% નોન-ફોસિલ ફ્યુઅલ ઊર્જા ક્ષમતા હાંસલ કરી લીધી છે અને 2030 સુધી 500 ગિગાવોટ નવિનીકરણીય ઊર્જા હાંસલ કરવાનો લક્ષ્ય છે, જેમાં ઓછામાં ઓછું 250 ગિગાવોટ સોલાર ઊર્જા હશે. આ માટે ગ્રિડ સુધારણા, ઊર્જા સંગ્રહ અને માંગ વ્યવસ્થાપન પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.
భారతదేశంలో నవీకరించదగిన శక్తి రంగంలో జూన్ 2025లో సంవత్సరానికి 420% వృద్ధి నమోదు అయ్యింది. జూన్ 2024లో 1.4 గిగావాట్ కొత్త సామర్థ్యం పెరిగినదే కాగా, ఈ ఏడాది జూన్లో 7.3 గిగావాట్ సామర్థ్యం కొత్తగా చేర్చబడింది. దీంతో దేశం యొక్క మొత్తం నవీకరించదగిన సామర్థ్యం (పెద్ద జలశక్తి తప్ప) 242.8 గిగావాట్కు చేరుకుంది.
ఈ వృద్ధిలో సౌరశక్తి ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తోంది. సౌరశక్తి సామర్థ్యం సుమారు 116-117 గిగావాట్కు చేరింది, ఇది 2014తో పోల్చితే సుమారు 4000% పెరుగుదల. గాలి శక్తి కూడా బలంగా పెరిగింది, ప్రస్తుతం సుమారు 51.7 గిగావాట్ స్థాయిలో ఉంది, ఇది గత దశాబ్దంలో 140% వృద్ధి చూపుతోంది.
ముఖ్యమైన విషయం ఏమంటే, సౌరశక్తి ఇప్పుడు కొత్తగా నిర్మించే కోల్ ఆధారిత విద్యుత్ కన్నా చవకగా తయారవుతుంది, బ్యాటరీ నిల్వతో కూడి కూడా. ₹6 కంటే తక్కువ ధరకు 24 గంటల సౌర విద్యుత్ అందజేస్తోంది, దీని ద్వారా దీర్ఘకాలిక ఒప్పందాల ద్వారా మరింత స్థిరమైన, తక్కువ ధరలో విద్యుత్ వస్తోంది.
జనవరి-ఏప్రిల్ 2025లో నవీకరించదగిన శక్తి మొత్తం భారత విద్యుత్ ఉత్పత్తిలో 23.3% వాటా పొందింది, ఇందులో సౌరశక్తి 10% వాటా ఉంది.
ప్రధానమంత్రి సూర్య గృహ మఫ్త్ బిజ్లీ యోజన, पीएम కుసుమ్ మరియు భద్లా సౌర పార్క్ వంటి పెద్ద ప్రాజెక్టులు సౌరశక్తి విస్తరణను వేగవంతం చేశాయి.
రాజకీయ దృష్టికోణం
భారత్ 50% అనుబంధ లేని ఇంధన సామర్థ్యాన్ని దాటి 2030 నాటికి 500 గిగావాట్ నవీకరించదగిన శక్తి లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు ముందుగానే దూసుకెళ్తోంది, అందులో కనీసం 250 గిగావాట్ సౌరశక్తి లక్ష్యం. దీన్ని కొనసాగించడానికి గ్రిడ్ మౌలిక సదుపాయాలు, శక్తి నిల్వ, మరియు డిమాండ్ నిర్వహణ పై మరింత శ్రద్ధ అవసరం.
ಭಾರತದ ನವೀಕರಣೀಯ ಶಕ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 2025ರಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ 420% ವೃದ್ಧಿ ದಾಖಲಾಯಿತು. ಜೂನ್ 2024ರಲ್ಲಿ 1.4 ಗಿಗಾವಾಟ್ ಶಕ್ತಿ ಸೇರಿಸಿದ್ದರೆ, ಈ ವರ್ಷ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 7.3 ಗಿಗಾವಾಟ್ ಶಕ್ತಿ ಸೇರಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ನವೀಕರಣೀಯ ಶಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ (ದೊಡ್ಡ ಹೈಡ್ರೋ ಹೊರತು) 242.8 ಗಿಗಾವಾಟ್ಗೇ ತಲುಪಿದೆ.
ಈ ವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಸೌರಶಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈಗ ಸುಮಾರು 116-117 ಗಿಗಾವಾಟ್ ತಲುಪಿದ್ದು, ಇದು 2014ರೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಸುಮಾರು 4000% ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ಗಾಳಿಶಕ್ತಿ ಸಹ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಈಗ 51.7 ಗಿಗಾವಾಟ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ 140% ವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಗুরুತ್ವಪೂರ್ಣ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಸೌರಶಕ್ತಿ ಈಗ ಹೊಸ ಕೋಲ್ಕಲ್ ಆಧಾರಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ, ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಹ. ₹6 ಪ್ರತಿಯೂನಿಟ್ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ 24 ಗಂಟೆಗಳ ಸೌರಶಕ್ತಿ ದೊರೆಯುತ್ತಿದೆ, ಇದರಿಂದ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ.
ಜನವರಿ–ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 ನಡುವೆ, ನವೀಕರಣೀಯ ಶಕ್ತಿ ಮೂಲಗಳು ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ 23.3% ಭಾಗವನ್ನು ನೀಡಿವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿ 10% ಶೇ. ಇದೆ.
ಪಿಎಂ ಸೂರ್ಯ ಗೃಹ ಮುಕ್ತ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ, ಪಿಎಂ-ಕುಸುಮ್ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಭದ್ಲಾ ಸೌರ ಪಾರ್ಕ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಗಳು ಸೌರಶಕ್ತಿ ವಿಸ್ತರಣೆಯಲ್ಲಿ ವೇಗವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿವೆ.
ಭವಿಷ್ಯ ದೃಷ್ಟಿ
ಭಾರತ ಈಗ 50% ನಾನ್-ಫೋಸಿಲ್ ಇಂಧನ ಶಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಿದ್ದು, 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ 500 ಗಿಗಾವಾಟ್ ನವೀಕರಣೀಯ ಶಕ್ತಿ ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 250 ಗಿಗಾವಾಟ್ ಸೌರಶಕ್ತಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಗ್ರಿಡ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಶಕ್ತಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ನೀಡಬೇಕಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತ ತನ್ನ ಸ್ವಚ್ಛ, ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಶಕ್ತಿ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ.
A CSR Initiative of
Designed and Executed by
Implemented by
Technology is a useful servant, but a dangerous master, it was rightly said. Electronic devices have grown into an inevitable part of our daily lives.
